Oyun ve Neşe Yazılar

Candida’yı ilk kez bir arkadaş sohbetinde duymadıysanız, muhtemelen bir muayene odasında, beklemeye alındığınızda… Oysa mesele sadece “mantar enfeksiyonu” değil. Candida, vücudumuzun normal sakinlerinden biri; çoğu zaman sessiz, bazen kuralları bozup sahneyi ele geçiriyor. Bu yazıda “Candida mantarı kimlerde görülür?” sorusunu yalnızca belirtilerle değil; kökenleri, bugünkü yansımaları ve gelecekte bizi nelerin beklediği üzerinden konuşalım. Rahatınıza bakın; birlikte, tartışmalı başlıklara kapılmadan ama merakımızı da diri tutarak ilerleyelim. Candida’nın kökeni: Dost-yerli bir mantar nasıl “taşkınlık” yapar? Candida (özellikle Candida albicans), ağız, bağırsak, vajina ve ciltte zaten yaşayan bir maya. Sorun, denge bozulduğunda başlıyor: Bağışıklık zayıfladığında, antibiyotikler yararlı bakterileri süpürdüğünde veya nem/ısı arttığında Candida…

1 Tane Tavuk Kanat Kaç Gram? Bir Gıda Sorusu Üzerinden Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Adalet Üzerine Düşünmek Bazı sorular ilk bakışta çok basit görünür. “1 tane tavuk kanat kaç gram?” gibi… Oysa bu basit soru, aslında toplumun değerleri, alışkanlıkları, beklentileri ve eşitlik anlayışı üzerine çok şey söyleyebilir. Soframıza gelen bir kanadın ağırlığı yalnızca besin değeriyle değil, aynı zamanda üretim süreçlerinden tüketim alışkanlıklarımıza kadar uzanan derin bir toplumsal hikâyeyi de içinde taşır. Gelin bu hikâyeye birlikte yakından bakalım. Bir Tavuk Kanadının Ağırlığı: Gerçekten Sadece Gram mı? Öncelikle sorunun teknik yanıtı ile başlayalım. Ortalama olarak 1 adet tavuk kanadı 70 ila 100…

Gıda Hattı Ne İşe Yarar? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Giriş: İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi Bir psikolog olarak, insan davranışlarının ne kadar derin ve karmaşık olduğunu her zaman merak etmişimdir. Bazen bir hareketin, bir seçim ya da bir alışkanlığın ardında yatan psikolojik motivasyonları anlamak, insanın iç dünyasına dair çok şey öğretebilir. Bugün, size farklı bir konu üzerinden insan davranışlarını anlamaya çalışacağız: Gıda Hattı. Gıda Hattı, günlük hayatımızda genellikle sadece bir hizmet olarak algılansa da, aslında psikolojik boyutları olan bir olgudur. Birçok insan, bu hizmeti yalnızca açlık anında kullanır, ancak ardında ne gibi duygusal, bilişsel ve sosyal etkiler…

Gözü Kara Biri Ne Demek? Cesaretin Kültürel Anatomisi Diller, toplumların düşünme biçimlerini gizli bir ayna gibi yansıtır. Türkçedeki “gözü kara biri” ifadesi, yalnızca bir cesaret nitelendirmesi değildir; aynı zamanda toplumun risk, korku ve onur kavramlarını nasıl algıladığını da anlatır. Bu deyim, tarih boyunca kahramanlık anlatılarından gündelik hayata kadar uzanan geniş bir kültürel zemin üzerinde şekillenmiştir. “Gözü kara” olmak, korkusuzca hareket etmeyi simgeler ama bu korkusuzluk her zaman akılla dengelenmeyebilir. İşte tam da burada, ifadenin antropolojik ve psikolojik derinliği başlar. Tarihsel Arka Plan: Cesaretin Kökleri “Gözü kara” kavramının kökeni, Orta Asya bozkır kültürlerinin alp anlayışına kadar uzanır. “Alp” ya da “bahadır”…

Hamd Olsun Ne Demek? (Bir Teşekkürün Kalpten Yükselen Hikayesi) Bazı kelimeler vardır, sadece dudaklardan dökülmez; kalbin en derin köşesinden yükselir. “Hamd olsun” işte onlardan biridir. Bugün sizlerle, bu kelimenin ne kadar derin, ne kadar insana dokunan bir anlam taşıdığını anlatan bir hikâyeyi paylaşmak istiyorum. Belki kendinizden bir parça bulacaksınız, belki de “hamd olsun” derken aslında ne dediğinizi yeniden hatırlayacaksınız. — Bir Gün, Bir Adam ve Bir Kadın Bir sabah, Ali işe yetişmeye çalışıyordu. Yağmur yağıyor, trafik sıkışıyor, arabada çalan radyoda sürekli reklam dönüyordu. Tam o sırada telefonu çaldı — eşi Elif’ti. “Ali, süt kalmamış, akşam almayı unutma olur mu?” dedi…

Godeş Ne Demek? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir Kavramsal Çözümleme Giriş: Güç İlişkilerinin Arasında Bir Sözcük Siyaset bilimi, yalnızca kurumları ya da yasaları değil; toplumsal dilin, davranış biçimlerinin ve kimliklerin de nasıl şekillendiğini inceler. Dil, iktidarın hem yansıması hem de aracıdır. Bu çerçevede “Godeş” kelimesi, halk kültüründe masum bir lakap gibi görünse de, derinlemesine incelendiğinde toplumsal cinsiyet, iktidar, ideoloji ve vatandaşlık kavramlarını birleştiren önemli bir göstergedir. Peki, “Godeş” ne demek? Ve bu kelime, siyasal ilişkilerin mikro ölçekteki bir yansıması olarak nasıl okunabilir? Godeş’in Anlam Katmanları: Kültürden İktidara Türkçe’de “Godeş” genellikle “kendini farklı göstermek isteyen, gösterişli ya da dikkat çekici davranan kişi”…

167 cm Boy Kaç Kilo Olmalı? Bilimsel Verilerle Gerçeğe Yaklaşmak Bilime hep merakla yaklaşırım. Özellikle insan vücudu, oranlar ve sağlık söz konusuysa… Çünkü rakamlar bazen soğuk görünür ama onların ardında anlatılmayı bekleyen ilginç hikâyeler vardır. “167 cm boy kaç kilo olmalı?” sorusu da tam bu hikâyelerden biri. Gelin, bu konuyu bilimsel bir gözle ama herkesin anlayabileceği bir dille ele alalım. — Bilim Ne Diyor? VKİ (Vücut Kitle İndeksi) ile Başlayalım Bilim insanlarının yıllardır kullandığı en temel ölçütlerden biri Vücut Kitle İndeksi’dir (VKİ). Bu formül, kilonuzu boyunuzun metre cinsinden karesine bölerek elde edilir. Sonuç, vücudunuzun “ideal” kilo aralığında olup olmadığını gösterir.…

Gizlilik ve Güvenlik Ayarları Nasıl Değiştirilir? Sosyolojik Bir Bakış Bir toplumu anlamak, bireylerin etkileşimleri ve toplumsal yapılar arasındaki dengeyi çözümlemekten geçer. Her birey, farklı toplumsal normların, kültürel pratiklerin ve cinsiyet rollerinin şekillendirdiği bir kimlikle dünyaya gelir. Ancak bu kimlik, dijital dünyada da kendini gösterir. Teknolojinin hızla ilerlemesiyle birlikte, kişisel bilgilerin korunması ve güvenliğin sağlanması, sadece hukuki değil, aynı zamanda toplumsal bir mesele haline gelmiştir. Bir araştırmacı olarak, gizlilik ve güvenlik ayarlarının değiştirilmesinin yalnızca bireysel tercihlerle değil, toplumsal yapılar ve cinsiyet rollerinin etkisiyle de şekillendiğini fark etmek önemlidir. Toplumsal Yapılar ve Gizlilik Anlayışı Gizlilik ve güvenlik, teknolojinin getirdiği yeni normlarla birlikte,…

Hava Gazı Lambası Nedir? Işığın ve Hikâyelerin Buluştuğu Nokta Bir kış akşamını hayal edin… Sokaklarda kar taneleri süzülüyor, dükkanların kepenkleri kapanmış, çocuklar evlerine dönmüş. Karanlık her yeri sararken birden o büyülü an geliyor: Gazhaneden gelen hava gazı, lambaları birer birer aydınlatıyor. İşte o an, karanlığa meydan okuyan küçük bir mucize gibi görünür. Bugün elektrikle her şey çok kolay ama “hava gazı lambası” bir dönemin hafızasında sadece ışık değil, aynı zamanda umut ve birliktelik demekti. Bir Hikâye ile Başlayalım İstanbul’un eski sokaklarından birinde yaşayan iki komşuyu düşünün: Biri Ali Usta, stratejik düşünceleriyle herkesin akıl hocası sayılan bir tamirci; diğeri Zeynep Hanım,…

Gerekçeli Karar Hangi Durumlarda Verilir? Felsefi Bir Bakış Açısı Felsefe, her zaman insanın evrenle, diğer insanlarla ve kendisiyle kurduğu ilişkiyi sorgulayan bir disiplindir. Birçok felsefi akım, insanın aldığı kararların, yaptığı seçimlerin yalnızca bireysel değil, toplumsal ve evrensel düzeyde derin anlamlar taşıdığı üzerinde durur. Gerekçeli karar da, hukuk sistemlerinde yalnızca mantıklı bir sonucun ifade bulduğu bir belge olmanın ötesinde, insanın etik, epistemolojik ve ontolojik sorularla yüzleştiği bir araçtır. Peki, gerekçeli karar hangi durumlarda verilir? Bu soruyu sormak, yalnızca hukuki değil, felsefi bir soruya da işaret eder. Gerekçeli Karar ve Etik: Ne Yapmalıyız? Etik, doğru ve yanlış, iyi ve kötü arasındaki sınırları…